(Ananging mugi ngupadasa Akhirat kalayan kamulyan (kebahagiaan) ingkang sampun kaparingaken dening Allah dhumateng sampeyan. Ewa semanten sampun nilar ing bageyan sampeyan ing donya ……” (Q.S. Qashash (28):77).

(16). PINDHA MESIN ETUNG (KALKU­LATOR)

Sapandurat lelawanan (kontradiksi) ayat-ayat iku bisa dipriksani ana ing baba­gan kang ana gandheng  cenenge (sam­bung rapete) karo masalah takdir.

Satemene yen diteliti ayat-ayat sing sapandurat kaya kaya lelawanan, iku ora kok lelawanan, nanging mujudake ayat sing saling nglengkapi. Coba dak aturi  mrik­sani makna ayat sing dak aturake ana ing ngisor iki, mangkene makude:

(a). Allah wus kepareng dhawuh, ma­nawa sekabehing takdire wus tinulis ana ing Kitab Lauhul Mahfudz. (b).Kabeh mau wus katulis sadurunge kedadeyan (peristi­wa) iku cinipta. 

Dadine yen kita ora ngawigatekake ayat liyane sing nerangake, manawa takdir iku di­temtokake dening upaya (usaha) sarta bi­na­rung karo wektu kang lumaku. Kita bakal pathok bangkrong (ora ndarbeni pili­han liyane) kanggo mangerteni ayat  kase­but. Yaiku sing nerangake, manawa wong iku ora ndarbeni pilihan, marang takdir iku, pokoke kita kari nglakoni bae. Kamangka kasunyatan kang dumadi ana ing tengah­ing masyarakat, ora sethithik ayat-ayat sing nerangake perlune upaya (usaha) ing da­lem ngupadi (nggayuh) takdir. Mula saka iku kita kudu ngati-ati anggone mahami lan mangerteni marang takdir. Hiya ing kene iki, biasane wong-wong padha sasar (kepleset) nalika mahami takdir.

Pancen rada ruwet kok, kita mahami pa­­ngerten takdir. Lha supaya bisa cetha uta­wa gamblang kita mangerteni lan ma­hami takdir, bakal diaturake sanepan utawa conto samadya, kita migunakake sawiji­ning mesin etung utawa kalkulator sing cang­gih. Mangkene:

(a). Lauhul Mahfudz iku disanepakake minangka kalkulator.

(b). Takdir diupamakake minangka asil etungan.

(c). Dene upaya (usaha) diupamake minangka driji tangan sing nutul kalkulator.

(d). Lha kekarepan (kehendak) iku ba­bagan (faktor) bebas saliyane kalkulator.

Dadi sekabehing etungan sing kita tin­dak­ake iku, kabeh dumunung ana ing sa­njerone kalkulator. Upamane 100 x 100, asile ana ing sajrone kalkulator. Ngetung 500 dibagi 5, asile uga ana ing sajeroning kal­kulator. Mangkono lan sapiturute. Lha yen mangkono, sekabehing asil nutul (mi­jet) tombol kalkulator bakal nuwuhake ja­wa­ban saka njerone kalkulator. Banjur tuwuh pitakonan mangkene; Banjur kapan jawaban-jawaban iku dilebokake menyang njerone kalkulator? Apa nalika nutul-nutul tombol kalkulator apa sadurunge? Jawa­bane, hiya cetha banget, adoh sadurunge nutul (mencet) tombol kalkulator tombol. Lho, lha nek ngono, banjur sapa sing ngle­bokake cathetan-cathetan mau? Mesthi bae hiya sing nggawe pabrike. Mangkono mau sanepane Lauhul Mahfudz. Hiya Allah kang wus kepareng nglebokake seka­behing panduga (kemungkinan) takdir sing bakal dumadi tumraping manungsa. Wu­jude, yaiku sawijining ketetepan (program) Sunnatullah. Hiya program Sunna­tullah iku sing bakal asung jawaban seka­behing panduga (kemungkunan) tumin­dake manungsa. Dadine, hiya Allah sing ke­pareng nemtokake takdir trep karo  Sunnatullah kang lumaku.

Mangkono sanepan mau, manawa kita ora usaha (berupaya), Allah ora bakal ke­pa­reng ngowahi kahanan kita. Nanging yen kita nindakae usaha, tegese gelem nutul-nutul tombol Sunnatullah mau, Lau­hul Mahfudz bakal ngetokake jawaban arupa (dalam bentuk) takdir. Tumindak becik, hiya bakal methik kebecikan. Lha yen tumindak ala, hiya bakal  methik asile terp karo tumindake. Coba kita simak dhawuhe Allah kang katur ing ngisor iki:

(a). ”PanjenenganE kagungan kum­pu­la­ne Malaikat-Malaikat kang gilir gu­manti, njaga manungsa saka ngarep, saka buri kalawan dhawuhing Allah. Sanyata Allah ora bakal ngowahi kahanane kaum-kaum (bangsa-bangsa), kajaba wong-wong mau ngowahi kahanane dhewe. Lan manawa karsa nyiksa sawjining kaum, mangka ora ana wong  siji-sijia kang bisa nulak siksanE,  sarta wong-wong mau ora duwe Bandara saliyane PanjenenganE.” (QS. Ar-Ra’d (13):11)

(b). ”Ora ana bilahi kang nempuh ing bumi sarta kang nempuh ing sira, kajaba wus katulis ana ing Kitab (Lauhul Mahfudz) sadurunge bilahi iku Ingsun lahirake. Sa­nyata kang mangkono iku gampang banget mungguhing Allah. Supaya sira aja padha  susah ingatase kelangan barang anyar, Allah iku ora rena marang sekabehing wong kang ambeg adigung tur kumaluhur.” (QS. Hadid (57):22,23). 

(c). ”Allah Kuwasa mbuseg kabeh barang kang dadi kepareng karsanE, sarta nglestarekake. Lan ana ing ngarsaning Allah pokoking, Lauhul Mahfudz.” (QS. Ar’Ra’d (13):39).

(17). NGETREPAKE TAKDIR.

Kepriye carane ngetrepake takdir ing dalem panguripan padinan. Iki perlu kita pahami lan mangerteni, jalaran sasuwene iki ana prebeda anggone nyikepi makna tak­dir, kaya kang wus diaturake ana kete­rangan ing ndhuwur. Banjur tuwuh pitako­nan, lha hiya manungsa mono apa ndar­beni kebebasan nemtokake sikep uripe? Jawabe cetha, manawa manungsa iku nda­beni kebebasan milih sikep uripe sing kita karepake. Manungsa pinaringan piranti arupa akal sarta pikiran (afala ta’qiluun, afala tatafakkaruun), bisa milih endi bae sing becik lan endi sing ala, binarung karo taggung jawabe (dhadha handhadha) ma­rang apa kang ditindakake. Iku kabeh trep karo dhawuhe Allah, mangkene maksude:

“Hiya iku kanggo (wong) kang gelem maju menyang kebecikan, lan kang mun­dur saka laku dosa saben saben awak iku dhadha handhadha (tanggung jawab) ma­rang apa kang dadi tumindake”. (QS. Al-Muddatsir (74):37-38).

Maksud ayat kasebut tumraping wong kang ndarbeni kekarepan utawa niyat (ke­hendak) nindakake tumindak becik utawa kekarepan tumindak dosa. Iku kabeh kudu tanggung jawab (dhadha handhadha) apa sing padha dilakoni (ditindakake). Keka­repan (kehendak) iku mujudake sipat dha­sar ketuhanan sing kepareng karsa ditu­larake marang manungsa. Allah iku Dzat Maha Iradat (berkehendak). Dene ma­nungsa uga ndarbeni  kekarepan (kehen­dak) sing wus kaparingake dening Allah marang manungsa. Wus mesthi bae trep karo derajat manungsane. Iku mujudake fitrah kang wus kepareng katetepake dening Allah.

Dadine apa sing kita pilih iku dadi sebab (dumadine) takdir kita ing wektu kang kang bakal kelakon. Hiya kekarepan (ke­hendak) iku sing mujudake kawitane takdir. Kabeh mau trep karo maksud dhawuhe Allah mangkene:

(a). ”Sebab apa sira padha gawe hu­kum dhewe. Utawa apa sira Muhammad, wong-wong kafir iku takonana. Sapa kang nanngung (tanggung jawab) benere hu­kumira kang mangkono iku.” (QS. Al-Qalam (68):36,40).

Maksud dhawuhe Allah kasebut, Allah kepareng paring pituduh marang kita, ma­nawa apa kang kita tindakake iku ngandhut resiko, yaiku dhadha handhadha (tang­gung jawab), saengga Allah dhawuh kaya kang kasebut ana ing QS. Al-Qalam (68):36,40).

(b). ”Lan supaya sira ngetrepake hukum ana ing antarane wong-wong mau kalawan katemtuan kang wus  diturunake dening Allah, lan sira aja kongsi manut-mi­turut hawa nepsune wong-wong mau. Lan sira diwaspada, aja kongsi wong-wong mau bisa mlesedake marang sira saka sa­wenehing dhawuh katamtuan kang wus diturunake marang sira. Dene manawa dhe­weke padha nyleweng saka bebener, mangka sira mangertia, sanyata karsaning Allah bakal nyiksa marang wong-wong mau, amarga saweneh dosane kang wus padha dilakoni, sanyata akeh-akehe ma­nungsa iku padha dhusta.” (QS. Al-Mufidah (5):49). 

(Ana Candhake)